COVID-19 en luchtbehandelingsinstallaties

COVID-19 en luchtbehandelingsinstallaties

Hoewel ventilatie juist in de basis behoort bij te dragen aan een gezond binnenklimaat zijn er natuurlijk wel zaken die men in overweging moet nemen. Juist nu, met de huidige crisis, zijn vragen over hoe te handelen met luchtbehandelingsinstallaties dan ook niet geheel onterecht en eigenlijk zelfs zeer terecht. De rol van aerosolisatie (de kans op verspreiding door het door de lucht te verplaatsen) bij deze virus-crisis is nog onduidelijk gezien de grote verdunningsfactor door de luchtbehandelingsinstallatie. Wel nu, onderstaand toch een toelichting op de verschillende installatievormen en de handhaving onder omstandigheden.

Bij installaties met een strikt gescheiden toe- en afvoersysteem, zoals bijvoorbeeld twin-coil, is het recirculeren van deeltjes via het systeem uitgesloten. Hier zijn dan ook geen maatregelen nodig. Een dergelijk systeem uitgerust met een recirculatieklep kan echter wel enige mate van recirculeren van deeltjes met zich meebrengen. Het advies is dan ook om deze recirculatiefunctie niet te gebruiken en - voor zover mogelijk en nodig - nader af te dichten.

Bij installaties met een platenwisselaar (in de basis een gescheiden toe- en afvoersysteem) is het recirculeren van deeltjes via het systeem vrijwel uitgesloten en kan dit alleen plaatsvinden indien het platenwisselaarpakket ondichtheden vertoont tussen toe- en afvoer. Dit is vrijwel niet detecteerbaar of 100% vermijdbaar. Het gebruik maken van de 100% bypass kan hierbij overigens wel een verdere zekerheid bieden. Een dergelijk systeem uitgerust met een recirculatieklep kan echter wel enige mate van recirculeren van deeltjes met zich meebrengen, het advies is dan ook om deze recirculatiefunctie niet te gebruiken en - voor zover mogelijk en nodig - nader af te dichten. Thermisch comfort is verder overigens ondergeschikt aan de gezondheid en veiligheid.

Bij installaties met een warmtewiel (al of niet condensatie, enthalpie of sorptie) is het recirculeren van deeltjes via het systeem altijd in meerdere of mindere mate mogelijk. Dit is afhankelijk van de opbouw van het systeem qua positionering van de ventilatoren, de heersende drukken in het systeem, de drukverschillen over het warmtewiel en - niet in de laatste plaats - ook de toepassing van een zogeheten spoelzone. Hier is dan sprake van “luchtlekkage” in het systeem. Een dergelijk systeem uitgerust met een recirculatieklep kan echter wel enige mate van recirculeren van deeltjes met zich meebrengen. Het advies is dan ook om deze recirculatiefunctie niet te gebruiken en - voor zover mogelijk en nodig - nader af te dichten.

Met name in het geval van installaties met een warmtewiel stelt zich nu de vraag of een wiel niet beter uitgeschakeld zou moeten worden. Dat op zich lijkt een juiste keuze echter is dit niet per definitie het geval als we het hebben over de onzekerheid van lekkage en recirculatie. Het warmtewiel zal namelijk vanwege de constructie en het roterende karakter, ondanks afdichtingen en borstels, altijd een zekere lekkage blijven geven. Ook als het stil wordt gezet. En ook hier spelen de heersende drukken in het systeem en de opbouw van het systeem qua positionering van de ventilatoren weer een rol.

Bovendien kan er op dat moment ook een comfortklacht ontstaan, omdat het warmteterugwin effect hiermee uitgeschakeld wordt en het maar de vraag is of eventuele naverwarmers dit voldoende kunnen opvangen. Bij buitentemperaturen onder de 14°C kunnen dan ook comfortklachten ontstaan indien er onvoldoende CV-capaciteit beschikbaar is. Voor de zomersituatie zal het uitschakelen van een warmtewiel slechts in zeer beperkte mate invloed hebben, maar kan dit wel degelijk leiden tot wat hogere inblaastemperaturen dan normaal. Thermisch comfort is ook hier overigens ondergeschikt aan de gezondheid en veiligheid.

Enkele algemene adviezen op een rij:

• Het uitschakelen van installaties is zeker niet aan te raden, tenzij met zeer duidelijke noodzaak, omdat het stopzetten van deze ventilatievoorziening direct zal leiden tot het oplopen van de VOC (waaronder CO2) concentraties in de ruimtes, wat zeer onwenselijk is. Dit los van verdere comfortklachten aangaande temperaturen.
• Gezien de huidige situatie in kantoren en ruimtes waar de bezetting nu al lager zal zijn is er dus reeds sprake van “extra” ventilatie en zijn extra maatregelen niet direct nodig.
• Verspreid aanwezigen zoveel mogelijk over ruimtes en verdiepingen, immers afstand nemen is nog altijd het credo.
• Het aanwezigheids- of bezettingsgraadafhankelijk ventileren van gebouwen in utiliteit, scholen, sport- en winkelcentra - voor zover deze in gebruik zijn en/of blijven - wordt afgeraden.
• Laat ventilatie ook in de nacht en buiten bezetting doorlopen.
• Voor gebouwen met belangrijke faciliteiten (zoals brandweer, politie etc.) bovendien het advies om - voor zover mogelijk - de ventilatie op een hoog, of hoogste, niveau te laten functioneren.
• Ziekenhuizen en zorginstellingen volgen in de regel de eigen procedures en richtlijnen in deze.
• Toiletventilatie en ventilatie voor sanitaire voorzieningen zouden ook 24/7 ingeschakeld moeten blijven.
• Onderhoud aan installaties of het reinigen ervan wordt op dit moment afgeraden, er is geen reden tot aanname dat ventilatiesystemen bron of transportweg zouden zijn van virusverspreiding.
• Ook het vervangen van filters heeft in dit geval geen uitwerking. Filter klasse F8 (65-90% PM1) laat een eventueel viruspartikel nog gewoon door voor zover het virus zich in de buitenlucht zo zou kunnen verplaatsen.

Verder is er nog veel onbekend aangaande het huidige corona-virus in relatie tot luchtbehandelingsinstallaties en de hier gegeven informatie is dan ook alleen te zien als algemeen advies.

De REHVA (Federation of European Heating, Ventilation and Air Conditioning Associations) is mondiaal ook zeer betrokken bij alle maatregelen en geeft verdere adviezen en uitleg. De informatie vindt u hier: https://www.rehva.eu/activities/covid-19-guidance

Heeft u vragen over uw luchtbehandelingsinstallatie, neem dan contact met ons op via uw contactpersoon of via telefoonnummer +31 598 36 12 00.